कैलास खोट्टे
जिल्हा प्रतिनिधी बुलढाणा
संग्रामपूर तालुक्यातील सोनाळा येथे आज दिनांक 27 नोव्हेंबर पासून रोजी श्री संत सोनाजी महाराजांच्या भव्य रथोत्सव यात्रेला सुरुवात झाली. दरम्यान आठ जिल्ह्यातील गावांच्या पायदळ दिंड्या संत नगरीत हरि नामाचा गजर करत दाखल झाल्या. दिंड्या सोबतच शेकडो वारकरी सुद्धा दाखल झाले आहेत आज बुधवार दिनांक 29 नोव्हेंबर रोजी दहीहंडी व काल्याचा कार्यक्रम लाखो भाविकांसह पार पडला यावेळी गोविंदा गोविंदा असा दुमदुमणारा गजर आस म्हणतात गुंजला भक्ती शक्तीचा हा दहीहंडीचा सोहळा डोळ्याचे पारणे फेडणारा आहे. विदर्भातील सर्वात मोठा धार्मिक कार्तिक उत्सव म्हणजे बुलढाणा जिल्ह्यातील सोनाळा येथील ब दर्जा असलेले संत शिरोमणी सोनाजी महाराजांचा एक आठवडाभर चालणारा हा यात्रा उत्सव यावर्षी 121 पोते ज्वारीच्या महाप्रसादाची परंपरा कायम राहिली. सोनाजी महाराजांनी त्यांच्या साकार स्वरूपात असल्यापासून त्यांनी सुरू केलेला कार्तिक पौर्णिमेचा हा रथोत्सव सुमारे 350 वर्षाची ऐतिहासिक परंपरा जपून आजही त्याच भक्ती भावाने शिस्तबद्ध रीतीने साजरा होत आहे हे मात्र विशेष मनोराथाची भव्य शोभायात्रा दिनांक 28 नोव्हेंबर रोजी रात्री बारा वाजता मंदिर स्थळावरून काढण्यात येऊन आज दिनांक 29 नोव्हेंबर रोजी दुपारी बारा वाजता मंदिरा स्थळी गावाला प्रदक्षिणा घालून रथ जाग्यावर पोहोचतो.यामध्ये सर्व रथोत्सव स्वयंमसेवक,जानता राजा स्वयम सेवा देत असतात.झेंडूच्या फुलांनी सजविलेला हा मनोरथ मोठ्या भक्ती भावाने हजारो भाविक दोरांच्या सहाय्याने ओढतात रथाचे हे दोरखंड जीवनाचे अर्थ मोक्ष काम याचा अर्थ सांगणारे आहेत तर रथाला मोठ्या प्रमाणावर नारळाचे तोरण बांधण्याची प्राचीन परंपरा आहे मनातील इच्छा आकांक्षा पूर्ण होण्यासाठी मनोरात मोठ्या भक्ती भावाने व श्रद्धेने पुजल्या जातो या यात्रेत नारळाची मोठ्या प्रमाणावर विक्री होत असते यावर्षी रथ मंदिरास्थळी पोहोचल्यावर मंदिर संस्थानचे प्रकाश बांधीरकर हे मंदिरातून दही काल्याचा प्रसाद घेऊन रथ स्थळी येत असतात हरिभक्त परायण पुंडलिक महाराज साबळे यांचे काल्याचे किर्तन असते तर काल्या साठी अमोल देवा काळे हे मार्गदर्शन करतात हरिभक्त परायण व वारकऱ्यांच्या उपस्थितीत हरी कीर्तनानंतर दहीहंडी फोडल्या जाते हा सोहळा पाहण्यासाठी हजारो भाविक एकच गर्दी करत असतात त्यानंतर भाविक भक्तांना उडदाची डाळ व भाकरी व अंबाडीची भाजी हा स्वादिष्ट महाप्रसाद वितरित होत असतो. यावर्षी 121 पोत्यांचा महाप्रसाद वितरित झाला असून यासाठी पंचक्रोशीतील सर्व धर्मीय सहकार्य करीत आहेत.दरम्यान संतनगरी सोनाळा येथे सर्व जील्हातील दिंड्या दाखल होत असतात.मोठ्या प्रमाणात यात्रेत व्यवसायिकांची दुकाने थाटली आहेत सातपुडा परिसरातील ही यात्रा विदर्भात सर्वात मोठी असते हे विशेष.
